Vaşinqton, 28 sentyabr, AZƏRTAC

Sentyabrın 27-də Macarıstanın BMT yanında Daimi Nümayəndəliyində Macarıstanın xarici işlər naziri Peter Siyarto ilə Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarovun görüşü olub. Görüşdən sonra iki ölkənin xarici siyasət idarələrinin rəhbərləri Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC) və Macarıstanın “Magyar Televízió” Dövlət Teleşirkətinin (MTV) jurnalistlərinin suallarına cavab veriblər.

AZƏRTAC-ın ABŞ-dakı xüsusi müxbiri Yusif Babanlı cənab Siyartoya ünvanlanmış sualında qeyd edib ki, Macarıstan hökumətinin yürütdüyü “Şərqə açıqlıq” siyasətinə uyğun olaraq, Macarıstanın Baş naziri Viktor Orban bu il sentyabr ayında türk dövlətlərinin liderlərinin Qırğızıstanda keçirilmiş görüşündə iştirak edib. Y.Babanlı soruşub: Macarıstan türk dövlətləri ilə daha sıx əlaqələri inkişaf etdirərək həmin dövlətlərlə, o cümlədən Azərbaycanla mədəni mübadilə proqramları həyata keçirmək niyyətindədirmi?

Peter Siyarto deyib ki, Macarıstan Türk Şurasında icmalçı dövlət qismində qəbul edildiyinə görə çox şaddır və bundan qürur duyur. Nazir deyib: “Tarixdə bizim bəzi ortaq cəhətlərimiz olub və biz buna həmişə ciddi yanaşmışıq. Əməkdaşlıq məsələsinə gəldikdə isə hesab edirik ki, xüsusən ölkələrin coğrafi baxımdan bir-birindən uzaq yerləşdiyini nəzərə alaraq belə münasibətlər üçün yaxşı və möhkəm təməl yaratmağın ən yaxşı üsulu insanlar arasında əlaqələrdir. Bu əlaqələr təhsilə və mədəniyyətə əsaslanmalıdır. Məsələn, bu il sentyabr ayında Azərbaycandan olan 181 tələbə Macarıstan universitetlərində təhsil almağa başlayıb. Bizim proqram 200 nəfər üçün nəzərdə tutulub. Beləliklə, Macarıstanda oxuyan azərbaycanlı tələbələrin sayını artırmağa imkan var. Biz Budapeştdə Türk Şurasının nümayəndəliyini yaradacağıq. Həmin nümayəndəlik iqtisadi əməkdaşlığın möhkəmlənməsi və mədəniyyət sahəsində əməkdaşlığın genişlənməsi üzərində işləyəcək. Bildiyiniz kimi, Macarıstan Köçəri Oyunlarında otuzdan çox idmançının daxil olduğu kifayət qədər böyük nümayəndə heyəti ilə iştirak edib. Biz mədəni irsə də diqqət yetiririk və məhz bu irsə əsaslanaraq Beynəlxalq Türk Akademiyasında nəzərəçarpacaq rol oynayacağıq”.

Azərbaycanın xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarov Macarıstan Dövlət Teleşirkətinin Macarıstan və Azərbaycan arasında sıx əməkdaşlığın nəticələri barədə sualına cavab olaraq deyib ki, iki ölkə arasında əlaqələr möhkəmdir. E.Məmmədyarov vurğulayıb: “Cənab Siyarto təhsil sahəsində proqram barədə danışdı. Bundan əlavə, Azərbaycan və Macarıstan kənd təsərrüfatı sektorunda da əməkdaşlıq edirlər. Bu sahədə dəyəri milyonlarla ölçülən kontraktlar həyata keçirilir. Bu istiqamətdə iş davam edir”.

Azərbaycan xarici siyasət idarəsinin rəhbəri qeyd edib ki, turizm iki ölkə arasında əməkdaşlığın çox mühüm sahəsidir. Macarıstanın “Wizz Air” aviaşirkəti Budapeşt ilə Bakı arasında birbaşa reyslər yerinə yetirir. E.Məmmədyarov deyib: “Çoxlu müxtəlif layihələr, o cümlədən indicə müzakirə etdiyimiz bəzi investisiya layihələri planlaşdırılır. Düşünürəm ki, biz strateji münasibətlərimizi daha yüksək səviyyəyə çatdıracağıq”.

Enerji təhlükəsizliyi məsələlərinə də toxunan nazir deyib ki, bu il yayda Trans-Anadolu boru kəmərinin təntənəli açılış mərasimi olub. Bu kəmər Azərbaycanda istehsal edilən təbii qazı Gürcüstandan keçməklə Türkiyə, Yunanıstan, Albaniya və İtaliyaya nəql edəcək. Nazir vurğulayıb ki, Balkanlardan şimal istiqamətində keçən Transionik boru kəmərinin tikintisi barədə Bolqarıstanla saziş artıq imzalanıb. Macarıstana gəldikdə, Macarıstanın MOL (Magyar Olaj és Gázipari Részvénytársaság) şirkəti ilə SOCAR arasında interkonnektorlar - rəsmi Brüsselin dəstəklədiyi layihələr barəsində danışıqlar aparılır. Bu layihələrin ideyası Balkanlarda - Bolqarıstan, Macarıstan, Rumıniya və digər ölkələrdə interkonnektorlar şəbəkəsi yaratmaqdan ibarətdir. Həmin şəbəkə sayəsində bu ölkələr əlavə həcmdə təbii qaz ala biləcəklər.

E.Məmmədyarov Azərbaycan ilə Macarıstan arasında əməkdaşlığın digər istiqamətləri barədə söhbət açaraq investisiyalar məsələsini xatırladıb. Nazir qeyd edib ki, hazırda Azərbaycanda avtomobil yolları layihələrinə investisiyalar barədə Macarıstan EXIM bankı ilə danışıqlar aparılır. Azərbaycan Şərq ilə Qərb, Çin ilə Avropa, Şimal ilə Cənub, Cənub ilə Qərb arasında əlaqələndirici halqaya çevrildiyi üçün avtomagistrallar şəbəkəsi mühüm rol oynayır. Nazir vurğulayıb ki, yaxın vaxtlarda Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun açılışı olub. Gürcüstan ərazisindən keçməklə Azərbaycandan Türkiyəyə çəkilən bu yol regionu Avropa ilə birləşdirir. Çindən və ya Hindistandan Avropaya nəql edilən malların həcmini nəzərə alsaq, ən qısa yol Azərbaycandan keçən yoldur. Məsələn, Hindistanın Mumbay limanından Baltik dənizi limanlarına göndərilən yüklərin çatdırılmasına adətən 65 gün sərf edilir. E.Məmmədyarov sonda deyib: “Biz test hesablamaları apararaq aşkar etdik ki, yüklərin Azərbaycan, Gürcüstan və Ukraynadan keçməklə Avropaya çatdırılması cəmi iki həftə vaxt tələb edir. Eyni sözlər Çindən göndərilən yüklərə də aiddir. Hər iki ölkənin vətəndaşları üçün faydalı ola biləcək imkanlar çoxdur”.