REGİONLAR
Balakən mətbəxinin günəşə bənzədilən milli sac yeməyi - maxara VİDEO
Balakən, 1 dekabr, Mustafa Dadaşov, AZƏRTAC
Azərbaycanın səfalı guşələrindən olan Balakən rayonu özünəməxsus mətbəxi ilə də seçilir. Toyuq çığırtması, ət, şor, qabaq (boranı) xəngəlləri, müxtəlif növ qutablar, iribuynuzlu heyvan içalatından hazırlanan ev kolbasası, həmçinin sacın üzərində bişirilən xəmir xörəkləri Balakən mətbəxinin ən ləziz yeməkləri, təamları hesab olunur.
Balakən mətbəxinə aid yemək nümunələrindən söhbət düşəndə, şübhəsiz ki, milli sac yeməyi olan maxaranın adı xüsusilə çəkilir. Formasına görə günəşə bənzədilən maxara Balakən rayonu ilə yanaşı, qonşu Zaqatalada da ən sevilən təamlardandır. Ta qədim zamanlardan indiyədək balakənlilərin evin ən əziz qonaqları üçün maxara bişirmələri artıq ənənə halını alıb.
AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri maxaranın bişirilməsi prosesini yaxından izləmək üçün Balakən rayonunun Hənifə kəndində Murtuzəli Nabatovun ailəsinin qonağı olub. Maxaranın hazırlanmasında evin xanımı Həvva müəlliməyə həmkarı və yaxın rəfiqəsi Həqiqət də kömək edib.
Kənddə bağça müdirəsi işləyən Həqiqət Xəlilova balakənlilərin bu sevimli təamının hazırlanması üçün lazım olan ərzaq resepti və bişirilmə qaydasını əyani şəkildə nümayiş etdirib.
Xanımın bildirdiyinə görə, çox da böyük olmayan bir ailə üçün maxara bişirmək üçün əvvəlcə iki yumurta sındırılaraq çalınır və üzərinə 4 qaşıq şəkər tozu əlavə edilir. Qarışdıra-qarışdıra buraya bir litr süd də əlavə edilir. Sonra duz və un tökülərək yenə də yaxşıca qarışdırılır. Hazırlanan südlü umac (horra) bilincik xəmiri kimi bir az duru olmalıdır. Horra qatı olarsa sacın üzərində yaxşı yayılmayacaq.
Maxaranın bişiriləcəyi sac ocağın üzərində yaxşıca qızdırılır və yağlanır. Sonra əvvəlcədən hazırlanmış südlü umac (horra) fincanla sacın üzərinə tökülür və hər iki üzü qızardılır. Umacı sacın üzərinə tökəndə saçaqlar yaranır və günəşə oxşar forma alır. Maxara bişirildikdən sonra siniyə qoyulur, üzərinə kərə yağı çəkilir və süfrəyə verilir. Balakənlilər maxaranı balla yeməyi daha çox xoşlayırlar.
Həqiqət xanım deyib ki, hələ qədim zamanlarda ulu nənələr maxara bişirərkən sacın ətrafında haylalar, nəğmələr oxuyardılar. Həyətdə maxara bişirilərkən ətri, iyi-qoxusu bütün qonşulara yayılardı. Maxaranın ətri kiminsə nəfsinə toxunmasın deyə, mütləq boşqablarda qonşulara pay göndərilərdi. Bu adət-ənənə indi də davam edir.