Bakı, 3 oktyabr, AZƏRTAC

Azərbaycan astronavtika sahəsi ilə bağlılığı olan bir ölkədir. Çünki 50 il sonra Azərbaycan yenidən Beynəlxalq Astronavtika Konqresinə ev sahibliyi edir. Qardaş Azərbaycan bu dəfə də Konqresi yüksək səviyyədə təşkil edib.

Bu sözləri AZƏRTAC-a müsahibəsində Türkiyə Cümhuriyyətinin Hava Qüvvələrinin astronavtı Alper Qezeravcı deyib. Astronavtla müsahibəni təqdim edirik:

-Bakıdakı tədbirin proqramı professional formada təşkil edilib. Düşünürəm ki, gələcəkdə kosmik sahədə kifayət qədər bilgilər əldə edəcəksiniz. Azərbaycan kosmik sahədə yeni işlərə imza atmağa potensiallı ölkədir. Bu gün burada iştirakçı kimi olmaq çox qürurvericidir. Siz bu məlumatları ictimailəşdirməklə bu sahəyə marağı olan gənclərin həvəsini artırırsınız.

-Alper bəy, bir astronavt yetişdirmək üçün nə qədər müddət lazımdır?

-Bir fərdi yetişdirmək üçün çox çalışmaq lazımdır. Əvvəlcə dünyada bu sahədə uğurlu layihələri icra edən ölkələrin praktiki və nəzəri bilgilərini toplamaq, həmin bilgiləri analiz etmək lazımdır. Bundan sonra yerli peşəkar kadrlar sayəsində öz astronavtlarımızı yetişdirmək şansımız olacaq. Azərbaycan və Türkiyə qardaş ölkədir və bu bir çox sahələrdə özünü göstərib.

-Siz Türkiyə Cümhuriyyətinin 100-cü ilində planlaşdırılmış kosmik tapşırığı yerinə yetirəcək astronavt olaraq nə deyə bilərsiniz?

-Cari ilin sonunda kosmosa 14 günlük uçuş gözlənilir. Dörd nəfər heyətlə gerçəkləşdirəcəyimiz uçuşda bir çox müxtəlif elmi layihələr sınaqdan keçiriləcək.

14 gün kosmosda qalmalı və 13 müxtəlif elmi bilgiləri sınaqdan keçirməliyik. Bu prosesdə çox ciddi bilgilər əldə ediləcək. Məsələn, gələcəkdə kosmosda yaşayış, oksigen mənbəyinin ola bilmə ehtimalı, eləcə də bir sıra digər sahələrdə əldə edilə biləcək nailiyyətlərlə bağlı təməl informasiyalar qazana bilərik.

- Həmin 13 müxtəlif elmi məlumatlar daha çox hansı sahələri əhatə edir?

- Bu uçuş amerikalı tapşırıq komandanı, bir türk astronavt, İtaliya və İsveçdən gələn astronavtların iştirakı ilə gerçəkləşdiriləcək. Çox peşəkar elm adamlarının tibb, texnologiya, kimya sahəsində bir sıra elmi bilgilərini sınaqdan keçirəcəyik. Biotexnologiya sahəsində bir çox nümunələr var. Dünya üzərində fərqli ərazilərdən əldə edilən materialların oksigen yaratması və karbonu məhv etməsinə dair elmi bilgilər var. Bunun gələcəkdə yeni texnologiyalar yaranmasına rəvac verəcəyi düşünülür. Bütün bunlar sınaqdan keçiriləcək.

-Heyətdəki astronavtların orta yaşı neçədir?

-Mən sizə dəqiq yaşları deyim. Uçuş 43, 44, 49 və 63 yaşlı ekipaj üzvləri ilə gerçəkləşdiriləcək.

-Uçuş zamanı plandankənar, fors-major hallara qarşı plan varmı?

-B planı hər zaman var. Həyatın hər anında plan mütləq var. Küçədə gəzdiyiniz zaman belə fors-major hal ilə qarşılaşa bilərsiniz.

-“Azərkosmos”la əməkdaşlıq edirsinizmi?

-“Azərkosmos” öz sahəsində çox ciddi işlərə imza atıb. Biz bu gün məhz “Azərkosmos” kimi qurumun fəaliyyətinə görə buradayıq. İki dövlət arasındakı əməkdaşlıq görünən və görünməyən sahələrdə də davam edir. Gələcəkdə sizinlə daha gözəl məlumatları bölüşəcəklərinə inanıram.