Göyçay, 31 mart (AZƏRTAC). Ermənilər 1918-ci ildə ölkəmizin bir çox bölgələrində olduğu kimi, Göyçayda da kütləvi qırğınlar törətmişlər. 1918-ci ilin mart-iyun aylarında Bakıda, Şamaxıda, Lənkəranda, Qubada, Göyçayda, Kürdəmirdə, Salyanda kütləvi qırğınlar törətmiş erməni daşnakları və bolşeviklər Gəncəyə hücuma keçmişlər. Lakin Nuru Paşanın rəhbərliyi ilə Türk Qafqaz İslam Ordusunun əsgərləri azərbaycanlı həmkarları ilə birləşərək erməni-rus birləşmələrinin hücumunun qarşısını almışlar. 1918-ci il iyunun 27-dən iyulun 2-dək Göyçay ərazisində gərgin döyüşlər baş vermişdir. Göyçayın Qarabaqqal kəndinin ərazisi bir həftə davam edən döyüşlərin dönüş nöqtəsi olmuşdur. Türk və azərbaycanlı əsgərlər daşnakları və bolşevikləri məhz Göyçay döyüşlərindən sonra geriyə çəkilməyə məcbur etmiş, onları Bakıyadək qovmuşlar. 1918-ci il sentyabrın 15-də Bakı erməni və rus birləşmələrindən azad edilərək Azərbaycanın paytaxtı elan olunmuşdur.

Rayon icra hakimiyyətindən AZƏRTAC-a bildirmişlər ki, Göyçay rayonunda həmin qanlı tarixi hadisələri yaşadan maddi-mədəniyyət nümunələri qorunub saxlanır. 1918-ci ildə Göyçay ərazisində baş verən döyüşlər zamanı Boz dağda quraşdırılmış erməni topundan atılan mərmi Göyçay şəhərindəki bir çinar ağacının üzərinə düşmüşdü. Buna baxmayaraq, çinar ağacı yenidən boy atmış və bir gövdədən dörd budaq çıxmışdır. İndi həmin budaqların hər biri böyük bir ağacı xatırladır. Bu gün Göyçayda belə bir deyim var: “Ermənilər xalqımızın oğullarını qırdılar, lakin kökümüzü kəsə bilmədilər. Ölən hər bir şəhidin yerinə dörd oğul dünyaya gəldi. Beləcə insanlar artdı, çoxaldı”. Böyük gövdəsi olan bu çinar ağacı bu qanlı döyüşləri özündə yaşadır və həmin tarixin canlı şahidi olan abidə kimi qorunur. Çinar ağacı rayona gələn qonaqların seyr etdiyi maddi-mədəniyyət nümunələrindən biridir.

Rayonun Bığır, Qaraməryam və Müskürlü, Cəyirli, Potu, Qarabaqqal kəndlərindəki naməlum türk əsgərlərinin məzarları 1918-ci ilin tarixi nişanəsi kimi qorunur. Mart hadisələri zamanı həlak olan azərbaycanlıların xatirəsinin əbədiləşdirilməsi üçün Göyçayda ucaldılan soyqırımı abidəsi də tarixin qan yaddaşını özündə əks etdirir. Bu abidə gənclərin və rayona gələn qonaqların ziyarət etdiyi məkanlardandır. Həmçinin rayonun tarix-diyarşünaslıq muzeyində azərbaycanlıların soyqırımı və deportasiya tarixini, 1918-ci ildə ölkəmizin müxtəlif bölgələrində, o cümlədən Göyçayda törədilən qanlı hadisələri əks etdirən faktlardan ibarət daimi guşə yaradılmışdır ki, bu da gənclərin, məktəblilərin ziyarət etdiyi, ən çox maraqla seyr etdiyi lövhələrdən biridir.