Ankara, 10 yanvar, AZƏRTAC

Türkiyə sakinləri onilliklər ərzində Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad edilməsi tələbi ilə etiraz aksiyaları təşkil edirdilər. Nəhayət, həmin gün gəlib çatdı! İndi qarşımızda yeni vəzifə durur - Qərbi Azərbaycanda tarixi ədaləti bərpa etmək. Əminəm ki, biz bu məqsədə də nail olacağıq.

Bu barədə AZƏRTAC-a müsahibəsində İqdırdakı “Azərbaycan Evi”nin rəhbəri, Türkiyə-Azərbaycan Cəmiyyətləri Federasiyasının nümayəndəsi Serdar Ünsal məlumat verib.

Ünsal qeyd edib ki, onun ulu babası və babası İrəvandandır. “Babamın ailəsi İrəvanın yaxınlığındakı Hacı Bayramlı kəndində, nənəm isə şəhərin özündə, Təpə Başı məhəlləsində, Göy məscidin yaxınlığında yaşayırdı. 1920-ci ildə Şərqi Anadoluda, o cümlədən İqdırda törədilən qırğınlardan sonra erməni daşnakları türk ordusundan əvvəl İrəvan bölgəsinə qaçmış, burada yerli türk əhaliyə qarşı repressiyalar həyata keçirmişlər”, - deyə İqdırdakı “Azərbaycan Evi”nin rəhbəri qeyd edib. O, sözlərinə davam edərək faciəvi tarixi xatırladıb: “Nənəm, əri və kiçik qızı da təqiblərə və zorakılığa dözə bilməyib qaçmağa məcbur olublar. Yolda nənəmin atası və əri ermənilər tərəfindən öldürülüb, qadın özü və qızı isə Araz çayını üzərək İranın kəndlərindən birinə sığınıb. Erməni zülmündən qaçanların bir hissəsi də Araz çayında boğulub. Bir neçə ildən sonra nənəm Qərbi Azərbaycanda qovulan qohumlarının yaşadığı İqdırda məskunlaşıb”.

Onun sözlərinə görə, Qərbi azərbaycanlılar ömürlərinin qalan hissəsini doğma torpaqlarının həsrəti ilə keçirib, hər gün gözlərində yaşla İrəvan radiosunu dinləyiblər.

Qərbi Azərbaycandan olan qaçqınların ən böyük arzusunun öz ata-baba yurdlarına qayıtmaq olduğunu vurğulayan Ünsal bildirib ki, onun nənəsinin sözləri ilə adlandırdığı “Ürəyim İrəvanda qaldı” kitabında bu torpaq həsrəti çəkən bu insanların yaşadıqlarını təsvir etməyə çalışıb: “Əminəm ki, türklərin öz ata-baba yurdlarına qayıdacaqları gün gələcək. İrəvanın Göy məscidində namaz qılacağım gün nənəmin ruhu şad olacaq”.

Onun sözlərinə görə, bu gün Qərbi Azərbaycandakı öz doğma yurdlarından didərgin salınmış xeyli sayda azərbaycanlı Türkiyənin İqdır və digər bölgələrində yaşayır. “Babalarımız şəxsiyyət vəsiqələrini alanda, onların doğum yeri qrafasına İrəvan yazırdılar. Azərbaycanlıların bir qismi Qars, Amasiya və İstanbula köçdü. 1920-ci ildən sonra yüz minlərlə azərbaycanlı Qərbi Azərbaycan ərazisindən Türkiyəyə qaçıb. Onların nəvə-nəticələrinin sayı bu gün milyonlarladır”.

İqdırdakı “Azərbaycan Evi”nin rəhbəri 1919-1920-ci illərdə İqdır və Anadolunun ətraf bölgələrində ermənilərin törətdikləri qanlı cinayətlərdən bəhs edən “Soyqırımı” adlı digər kitabına diqqət çəkib, ötən əsrdə Qarabağda - Xocalıda, Şuşada və Azərbaycanın digər bölgələrdə baş verən faciələrdən yazıb.

“İqdırda türklərə qarşı ən kütləvi qırğınlar Oba, Hakmehmet, Köçkıran və Gedikli kəndlərində ermənilər tərəfindən törədilib. Müasir İqdır sakinlərinin 80 faizinin əcdadları qanlı erməni terrorunun dəhşətli günlərindən sağ çıxıblar. Hər ailədə ermənilər tərəfindən öldürülən azı iki şəhid olub. Kitabda ermənilərin vəhşilikləri haqqında məlumatları həmin faciəli hadisələrdən sağ çıxan insanların ifadələri əsasında çatdırmağa çalışmışam. Dünya ictimaiyyəti türklərə nifrət edən və qondarma “erməni soyqırımı” ilə bağlı yalanlar yayan ermənilərin iç üzünü görməlidir. Tarixi xatırlamaq və ermənilərin əsl simasını unutmamaq vacibdir”, - deyə o sözlərinə yekun vurub.

Ramin Abdullayev

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Ankara