Dəri zədələnməsi qida allergiyasına səbəb ola bilər - ARAŞDIRMA
Bakı, 12 aprel, AZƏRTAC
Qida allergiyasının yaranma mexanizminə dair yeni araşdırma dərinin və bağırsağın əlaqəsini ortaya qoyur.
AZƏRTAC “MedicalXpress” portalına istinadla verir ki, qida allergiyasının yaranma səbəbləri elm adamlarını uzun müddətdir maraqlandırır. Xüsusilə də ekzema kimi xroniki dəri xəstəliklərinin qida allergiyası ilə əlaqəsi maraq doğurur.
ABŞ-da aparılan müşahidələr göstərir ki, uşaqlarda qida allergiyası ümumilikdə 8 faiz nisbətində rast gəlinirsə, ekzemalı uşaqlarda bu rəqəm 30 faizə qədər yüksəlir. Bu da göstərir ki, ekzema və qida allergiyası arasında mühüm bir əlaqə mövcuddur. Bəs bu əlaqənin kökündə nə dayanır?
Yel Tibb Məktəbinin (YSM) tədqiqatçıları bu sualın cavabını tapmaq məqsədilə apardıqları yeni araşdırmada fərqli bir yanaşma irəli sürüblər. “Science Immunology” jurnalında dərc edilən tədqiqatın nəticələrinə əsasən, siçanlarda müxtəlif növ dəri zədələri (məsələn, deşilmə və günəş yanığı) yeni qida allergiyalarının yaranmasına səbəb ola bilər. Bu nəticə immun sistemin dəridəki dəyişikliklərə necə reaksiya verdiyini və bu reaksiyanın digər orqanlara necə təsir etdiyini göstərmək baxımından olduqca əhəmiyyətlidir.
Tədqiqat zamanı elm adamları siçanlara yeni qida zülalları - xüsusilə yumurta ağı proteini olan ovalbumini - qidalanma borusu ilə yeridiblər. Bu zaman siçanların dərisində müxtəlif növ zədələnmələr mövcud olub. Məlum olub ki, əgər zülallar dəri zədələnməsindən bir neçə saat sonra verilsə, siçanlarda həmin zülala qarşı allergik reaksiya formalaşır. Əgər zülal daha gec – məsələn, ertəsi gün verilsə, belə bir reaksiya baş vermir. Tədqiqatın aparıcı müəllifi, hazırda Kaliforniya Universitetində çalışan Daniel Veyzman nəticəni belə izah edir: “Araşdırma orqanizmdə müxtəlif orqan sistemləri arasında daha sıx əlaqənin olduğunu göstərir. Dəri və bağırsaq kimi uzaq sistemlər belə, immun mexanizmləri vasitəsilə bir-birinə təsir edə bilir”.
Tədqiqatçılar ehtimal edirlər ki, allergiyanın yaranmasında əsas rol oynayan faktor yalnız allergenlərin dəridən keçməsi deyil, həm də dəri ilə bağırsaq arasında baş verən immun siqnal ötürülməsidir. Onlar allergiyanın formalaşmasında vacib rol oynayan sitokinlər – immun siqnallar – müəyyən ediblər və bu prosesdə iştirak edən konkret immun hüceyrələri öyrənmək üçün əlavə araşdırmalar aparırlar.
Dermatoloq və tədqiqatın həmmüəllifi dr. Anna Eynşteyn bildirir ki, bu tapıntılar dəri iltihabının sadəcə estetik və yerli problem olmadığını, eyni zamanda, daha geniş sistemik xəstəliklərin (məsələn, romatoid artrit və ya iltihablı bağırsaq xəstəlikləri) başlanğıc nöqtəsi ola biləcəyini sübut edir. “Dəri xəstəliklərini müalicə etmək sadəcə səthi simptomları yox etmək deyil, həm də orqanizm daxilində potensial sistemik problemlərin qarşısını almaqdır”, – deyə o, vurğulayıb.
Tədqiqat göstərir ki, dəridəki zədələnmələr və iltihab immun sistemi vasitəsilə bağırsaqda allergik cavablar yarada bilər. Bu, qida allergiyalarının yaranma səbəbləri haqqında mövcud nəzəriyyələrə yeni bir baxış bucağı təqdim edir və gələcəkdə daha effektiv müalicə üsullarının inkişafına təkan verə bilər.
Bölmənin digər xəbərləri
