Astara, 21 oktyabr, İlkin Adıyev, AZƏRTAC

Bu dəfə səfərimiz Astaranın Məsçitməhəllə kəndinədir. Bu rayonda 85 yaşlı Zərəfşan nənəni çox insan tanıyır. O, işgüzarlığı ilə gənclərə meydan oxuyur desəm, yanılmaram. Zərəfşan nənə bu yaşda meyvə yığır, bazarda məhsul satır. Uzunömürlülüyünün sirrini isə zəhmətə qatlaşmaqda görür. Amma bu zəhmət təkcə fiziki deyil, həm də ruhunun dərinliyindən gələn gücün və həyat eşqinin ifadəsidir…

AZƏRTAC-ın bölgə müxbiri Zərəfşan nənə ilə görüşüb, onun həyat hekayəsini dinləyib.

Həyatın keşməkeşli yollarında yorulmadan mübarizə aparan Zərəfşan Məmmədova 25 yaşında həyat yoldaşını tikinti sahəsində baş vermiş qəzada itirib. Bu faciə onun həyatını alt-üst etsə də, özünü itirməyib, əksinə, böyük fədakarlıqla həm özünü, həm də övladlarını qoruyub. Altı oğul anası olan Zərəfşan nənə övladlarının həm anası, həm də atası olub, onları təkbaşına böyüdüb və hər zaman onların layiqli həyat sürməsi üçün əlindən gələni edib.

Həyat yolu ağır sınaqlarla dolu olan Zərəfşan nənə Birinci Qarabağ müharibəsində oğullarından biri itkin düşüb, daha sonra isə iki oğlu xəstəlikdən dünyasını dəyişib. Bu itkilər onun üçün çox ağır olsa da, güc toplayaraq bu acıları yenib, sabaha ümidini itirməyib. O, təkcə öz övladlarına deyil, həm də ətrafındakı insanlara güclü olmağı və çətinliklər qarşısında əyilməməyi nümunə göstərib.

“25 yaşımda həyat yoldaşımı itirdim, altı oğlan övladımla baş-başa qaldım. Amma heç vaxt geriyə baxmadım, hər zaman irəli getməyə çalışdım. Zəhmət çəkməsəydim uşaqlarımı böyüdə bilməzdim. Üç oğlumun itkisi mənim üçün çox ağır oldu, amma yenə də dözdüm. Hər gün onların xatirəsi ilə yaşayıram. Hər bir ananın dərdi böyükdür, amma dərd məni gücsüz etmədi, əksinə, daha da möhkəmləndirdi. Dərdlərə boyun əysən, həyat səni əzər. Mən isə əzilmədim”, - deyə bildirir Zərəfşan nənə.

Hazırda Zərəfşan nənənin üç oğlu Rusiyada yaşasa da, o, doğma evini, ocağını tərk etməyib. Zərəfşan nənə mərhum həyat yoldaşının ona verdiyi vəsiyyətə sadiq qalıb. Yoldaşı ona bu ocağı tərk etməməyi və burada qalmağı vəsiyyət edib. Bu vəsiyyət onun üçün müqəddəsdir, buna görə də doğma kəndini, evini tərk etməyib. Hər dəfə bu haqda danışanda Zərəfşan nənə deyir ki, bu ocaq onun həyatının bir hissəsidir və buradan ayrılmaq onun üçün çox çətindir: “Övladlarım Rusiyada olsa da, məni heç vaxt tək buraxmayıblar, hətta məni dəfələrlə aparmağa çalışsalar da, getməmişəm. Onların yanında olmaq yaxşıdır, amma mənim yerim buradır, bu torpaq, bu ev mənim ruhumun bir parçasıdır. Uşaqlarımın atası mənə bu ocağı tərk etməməyi vəsiyyət edib. Buranı tərk etmək mənim üçün elə bil ki, onu unudub getmək olardı... Bu torpaqda onun ayaq izi, əlinin dəymədiyi heç nə yoxdur. Mən də buraları tərk etmərəm, nə qədər ki, nəfəsim var...".

Yaşının çox olmasına baxmayaraq, Zərəfşan nənə hələ də işgüzar və enerjili həyat tərzi sürür. O, evində tək yaşasa da, hər gün həyətdə işləyir, təsərrüfatla məşğul olur. Onun həyat eşqi və enerjisi ətrafdakıları təəccübləndirir. İki gün əvvəl əncir yığıb və bu meyvələri bazara aparıb satıb.

“Tək qalsam da, bu, mənim işləməyimə mane olmur. Həyət-baca mənim dünyamdır. Hələ də özüm meyvə yığıram, bazara aparıb satıram. Uzunömürlülüyün sirri, əlbəttə ki, zəhmətdədir. Nə qədər ki, işləyirəm, hərəkətdəyəm, özümü rahat və gümrah hiss edirəm. Oturmaq, hərəkətsiz qalmaq insanı tez qocaldır. Mən isə hələ də həyətimdə işləyirəm, meyvələrimi yığıram, bağımı becərirəm. Səhhətimdən narazı deyiləm, yalnız eşitmədə bir az çətinlik çəkirəm. Amma bu, həyat eşqimi və enerjimi azaltmır. Allah hər kəsə sağlamlıq qismət eləsin".

Hazırda Zərəfşan nənə becərdiyi sitrus meyvələrinin yığımına hazırlaşır. O, narıngi, limon və digər sitrus meyvələrinin yığılacağı vaxtı gözləyir.