Şəki, 26 iyul, Mustafa Dadaşov, AZƏRTAC

Azərbaycanda geniş yayılmış qədim xalq sənəti növlərindən biri də təkəlduzdur. Sənətkarlar diyarı kimi məşhur olan qədim Şəki, həm də, təkəlduz sənətinin vətəni hesab olunur. İpəkçiliyin inkişafı Şəkidə təkəlduz sənətinin inkişafına da böyük təkan verib. Hazırda Şəkidə dekorativ sənətin bu zərif növü ilə onlarla xanım sənətkar məşğul olur. Onlardan biri də tanınmış təkəlduz ustası Vəfa Mustafayevadır.

AZƏRTAC-ın müxbiri Şəki şəhərindəki “Sənətkarlar evi”ndə Vəfa xanımın emalatxanasında olub, sənətkarla söhbət edib, təkəlduz sənətinə gətirdiyi yeniliklərlə maraqlanıb. Bura, eyni zamanda, sənətkarın əl işlərinin sərgiləndiyi, satışının həyata keçirildiyi bir məkandır.

Sənətdə daim yeniliyə can atan Vəfa Mustafayeva son vaxtlar keçəçilik sənəti ilə təkəlduz tikmələrini birləşdirərək çox maraqlı tikmə nümunələri yaratmağa müvəffəq olub. Bu işdə ona bacısı Aysel də yaxından kömək edir. Yaratdığı yeni sənət nümunələrinin özəllikləri barədə danışan sənətkar deyib: “Bacımla birlikdə 20 ilə yaxındır ki, təkəlduz sənəti ilə məşğul oluruq. Bu sənətin ilk sirlərini atamızdan öyrənmişik. Koronavirus pandemiyası dövrü hamı kimi, biz sənətkarlara da xeyli təsir göstərdi, uzun müddət evdə qaldıq. Lakin, boş oturmadıq, fikirləşdik ki, nəsə bir yenilik etmək, sənəti daha da inkişaf etdirmək lazımdır. Qərara gəldik ki, unudulmaqda olan qədim xalq sənətlərindən olan keçəçiliklə təkəlduz sənətini sintez edərək, maraqlı tikmə nümunələri hazırlayaq”.

Keçəçiliyin çox qədim tarixə malik olduğunu, hələ “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanında keçə ilə bağlı məlumatların yer aldığını vurğulayan təkəlduz ustası deyib: “Keçəçilik əsasən maldarlığın, qoyunçuluğun inkişaf etdiyi dağlıq bölgələrdə yayılıb. Keçənin hazırlanması çətin, ağır proses olduğundan bu sənətlə çox zaman kişilər məşğul olurlar. Keçənin hazırlanması prosesi 15-20 mərhələdən ibarət olur. Yun yuyulur, təmizlənir, daranır, didilir. Sonra isti su və sabunla yoğrularaq istifadəyə hazır vəziyyətə gətirilir. Sevinirəm ki, çətin də olsa, bu işi bacardıq. Sənətə gətirdiyimiz yeniliyə Vətən müharibəsi dövründə başladığımız üçün keçə hazırlayarkən Qarabağ yunundan istifadə etdik, keçənin üzərində bu qədim diyarın gözəlliklərini əks etdirdik. Ümumiyyətlə yeni işlər hazırlayarkən doğma Qarabağımızın tarixi məkanları, vətənpərvərlik mövzularına üstünlük veririk”.

Vəfa Mustafayevanın keçə üzərində yaratdığı yeni bədii tikmə nümunələri emalatxanaya gələn turistlər, sənətsevərlər tərəfindən də böyük maraqla qarşılanır. Çox sevindiricidir ki, təkəlduz sənətinin ənənələri bu gün Şəkidə Vəfa Mustafayeva kimi xanım sənətkarlarımızın gərgin zəhməti sayəsində layiqincə davam etdirilir, yaşadılır.