Azərbaycan-İran münasibətləri yeni reallıqlar və strateji imkanlar yaradır ŞƏRH

Bakı, 30 aprel, AZƏRTAC
Azərbaycan Respublikasının xarici siyasət kursunda qonşu dövlətlərlə münasibətlər həmişə prioritet istiqamət olub. Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı, Azərbaycan-Rusiya strateji tərəfdaşlığı və Azərbaycan-Gürcüstan mehriban qonşuluq münasibətləri regional sabitliyə mühüm töhfə verir. Bu baxımdan İranla münasibətlərin inkişafı da ölkəmizin xarici siyasətində xüsusi yer tutur. Son dövrlərdə, xüsusilə İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycana səfəri fonunda Azərbaycan-İran əlaqələrində yeni mərhələnin başlandığını demək olar. Tarixi, mədəni və dini yaxınlıq, qohumluq telləri üzərində qurulan bu münasibətlər üçün bu gün daha geniş imkanlar yaranıb.
Bu fikirləri AZƏRTAC-a məxsusi açıqlamasında Milli Məclisin deputatı Vüqar İskəndərov deyib.
Onun sözlərinə görə, İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycana rəsmi səfəri iki ölkə münasibətlərində yeni səhifə açıb. Prezidentlərin bir-birinə “əziz qardaşım” deyə müraciət etməsi iki ölkə liderləri arasında yüksək etimad və səmimiyyətin göstəricisi olmaqla yanaşı, xalqlar arasında dostluq və qardaşlıq münasibətlərinin siyasi təzahürü kimi də dəyərləndirilə bilər.
Azərbaycan-İran münasibətlərinin təməlinin Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulduğunu xatırladan deputat əlavə edib: “Bu siyasət Prezident İlham Əliyev tərəfindən yeni geosiyasi və iqtisadi reallıqlar fonunda uğurla davam etdirilir. İki ölkə arasındakı münasibətləri yalnız coğrafi qonşuluq deyil, həm də ortaq mədəniyyət, dini və tarixi irs möhkəmləndirir. Bununla yanaşı, Azərbaycan həmişə İranla münasibətlərdə qarşılıqlı hörmət və bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq prinsipinə sadiq qalıb. Bu siyasət 2020-ci ilin Vətən müharibəsindən sonra daha da aktuallaşıb”.
Vüqar İskəndərov qeyd edib ki, İranın 12 qonşusu arasında ən etibarlı sərhəd məhz Azərbaycanladır. 2020-ci ilin noyabrında Prezident İlham Əliyevin Xudafərinə səfəri və Xudafərin körpüsünü “Dostluq körpüsü” adlandırması da bunun bariz nümunəsidir. Azərbaycanın regional təşəbbüslərində İranın da iştirakı nəzərdə tutulub. Xüsusilə 3+3 formatı (Azərbaycan, Türkiyə, Rusiya, İran, Gürcüstan və Ermənistan) regionun təhlükəsizlik və əməkdaşlıq müstəvisində mühüm platformaya çevrilə bilər.
“Bundan əlavə, Azərbaycan-Rusiya-İran və Azərbaycan-İran-Türkiyə üçtərəfli əməkdaşlıq formatları da mövcuddur ki, bu təşəbbüslərin müəllifi məhz Prezident İlham Əliyevdir. 2016-cı ildə Bakıda və 2017-ci ildə Tehranda keçirilən Zirvə görüşləri regional əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə xidmət edib. Azərbaycanın tranzit imkanları və regional layihələrdəki rolu da İranla əməkdaşlığın inkişafında əhəmiyyətlidir. Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizi, Bakı-Qusar, Kəlalə-Ağbənd marşrutu, həmçinin Araz çayı üzərindən keçən “Araz dəhlizi” bu baxımdan strateji əhəmiyyət daşıyır. Bu marşrut Qara dənizlə Fars körfəzini birləşdirərək yeni iqtisadi əlaqə platforması yaradır. Rəşt-Astara dəmiryolu layihəsi və Azərbaycanın dəmiryolu infrastrukturunun modernləşdirilməsi isə region dövlətləri arasında iqtisadi əlaqələrin genişlənməsinə zəmin yaradır”, - deyə deputat vurğulayıb.
Energetika sahəsində də əməkdaşlığın genişlənməkdə olduğunu diqqətə çatdıran V.İskəndərov əlavə edib: “Azərbaycanın enerji potensialı və bərpaolunan enerji imkanlarının artması İrana və digər qonşu ölkələrə enerji ixracını aktuallaşdırıb. Azərbaycan, İran və Rusiya arasında regional enerji bazarının yaradılması ideyası bu baxımdan xüsusi önəm kəsb edir. Bundan başqa, ticarət dövriyyəsi sahəsində də irəliləyişlər müşahidə olunur. Azərbaycanın Türkiyə və Rusiya ilə ticarət dövriyyəsinin artdığı bir vaxtda İranla dövriyyənin həcmi istənilən səviyyədə deyil. Lakin hər iki ölkə bu istiqamətdə əməkdaşlığın genişləndirilməsi üçün səylərini davam etdirir”.
Deputatın sözlərinə görə, beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində də Azərbaycan və İran sıx əməkdaşlıq edir. İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (ECO), İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), D8, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı (ŞƏT) və Asiyada Qarşılıqlı Fəaliyyət və Etimad Tədbirləri üzrə Müşavirə (AQEM) çərçivəsində əməkdaşlıq əlaqələri uğurla davam etdirilir.
“Azərbaycan və İran arasında münasibətlər artıq yeni mərhələyə qədəm qoyur. Tarixi, mədəni və dini bağlarla bir-birinə bağlı olan bu iki qonşu ölkə qarşılıqlı hörmət, mehriban qonşuluq və dinc yanaşı yaşamaq prinsipləri əsasında əməkdaşlığını daha da dərinləşdirə bilər. Xüsusilə regional geosiyasi və iqtisadi layihələr, nəqliyyat və enerji dəhlizləri, həmçinin beynəlxalq platformalarda birgə əməkdaşlıq iki ölkə üçün yeni imkanlar açır. Azərbaycan-İran münasibətlərinin daha da möhkəmlənməsi üçün yaranmış bu tarixi fürsətdən düzgün istifadə etmək hər iki ölkənin milli maraqlarına və regionun təhlükəsizliyinə xidmət edəcəkdir”, - deyə Vüqar İskəndərov bildirib.