Bakı, 17 yanvar, AZƏRTAC

Los-Anceles İncəsənət Muzeyi (LACMA) “Sultanla şam yeməyi: zərif ziyafət mədəniyyəti” adlı sərgi təqdim edir. Eksponatlar arasında XIII əsrdə Tehranda nəşr olunan kulinar kitabı, zəngin bəzədilmiş bürünc məcməyilər, daş-qaşlı nefrit boşqab və qaşıqlar yer alıb. Bu, kulinar ənənələri kontekstində islam incəsənətinə həsr olunmuş ilk sərgidir.

AZƏRTAC xarici KİV-lərə istinadla xəbər verir ki, sərginin kuratoru, LACMA-nın Yaxın Şərq sənəti şöbəsinin kuratoru və rəhbəri Linda Komaroffdur. “Başqa mədəniyyətlə tanışlıq bir çoxumuz üçün incəsənət, ədəbiyyat və ya tarix ilə deyil, məhz onun mətbəxi ilə bağlıdır. Müasir qastronomiya marağımız prizmasından İslam kulinariya mədəniyyəti təsviri sənəti daha yaxşı anlamaq və dəyərləndirmək üçün bizə güclü kanal təqdim edir”, - deyə L.Komaroff bildirib.

Ekspozisiyaya özündə doqquz tematik bölməni birləşdirir. Onların hər biri İslam kulinariya mədəniyyətinin zaman və məkana hansısa aspekt və təsirini tədqiq edir.

Sərgidə üç xüsusi instalyasiya, o cümlədən Dəməşq otağı (hicri-qəməri təqvimi ilə 1776-67/1180-ci illər) təqdim olunub. Burada Osmanlının son dövrlərinə aid daxili həyəti olan evin zəngin bəzədilmiş ziyafət otağının gözəl naxışlarla bəzədilmiş oyma taxta divarları var. Möhtəşəm materiallar ailənin zənginliyini və sosial statusunu nümayiş etdirir. Dəməşqdə Osmanlı dövrünün insanlarının yaşadığı evlər zahirdən sadə görkəmli olsa da, içərisində gözəl bəzədilmiş qonaq otaqları olub.

Xüsusi eksponatlardan biri də süfrədir. Ənənəvi İslam aləmində adətən onu yerə sərirlər. Qonaqlara virtual ziyafət üçün gözoxşayan yastıqlar üzərində oturmaq, içərisində hil, qızılgül suyu, portağal gülü və s. olan kiçik ətirli qutuları iyləmək təklif olunur. Sərgilənən sənət əsərləri arasında böyük çeşiddə qab-qaşıq, salfet və əl yumaq üçün qab, süfrə ləvazimatları nümayiş etdirilir.

Ən kreativ və maraqlı instalyasiyalardan biri ənənəvi və müasir nahar praktikası arasında əlaqəni qurmaq məqsədilə LACMA-nın sifarişi ilə hazırlanan əsərdir. Rəssam Sadiq Kvayş Əlfraci rəsmlərdən, fotolardan və animasiya filmindən ibarət multimedia instalyasiyası təqdim edib. Bu altıdəqiqəlik film uşaqlıq xatirələrini, hissləri və rahatlığı canlandırır. Əlfraci anasının əllə hazırladığı çörək haqqında nəzərəçarpan xatirələri vizuallaşdırır və qoruyub saxlayır. O, universal ailə təcrübəsini canlandırır. Ziyarətçilər rəssamın anası tərəfindən hazırlanan ənənəvi İraq çörəyinin reseptini öyrənmək üçün QR-kodu skan etməlidirlər.

LACMA-nın baş direktoru Maykl Qovanın və muzeyin direktoru Uollis Annenberqin sözlərinə görə “Sultanla şam yeməyi” - İslam mədəniyyətinin böyük sərgisidir ki, praktikaya diqqət yetirməklə, bütün mədəniyyətlər üçün ortaq olan ziyafətə yeni üfüqlər açır.

ABŞ, Avropa və Yaxın Şərqdən 30 dövlət və şəxsi kolleksiyadan VII əsrdən XX əsrin əvvəllərinədək olan dövrə aid edilən 250-yə yaxın əşyanı özündə birləşdirən “Sultanla şam yeməyi: zərif ziyafət mədəniyyəti” sərgisi bu il avqustun 4-dək “Resnick Pavilion”da ziyarətçilər üçün açıq olacaq.