Lənkəran, 16 sentyabr, İsmayıl Cəfərli, AZƏRTAC

Rəssamlıq sənətinin əsas əlamətləri obrazlıq, emosionallıqdır. Bu əsərlərin obrazları ideya və mövzunun, süjet və xarakterin vəhdətinə əsaslanır. Bədii obrazın bu komponentləri rəsm, kompozisiya, kolorit, işıq-kölgə, perspektiv, ritm kimi təsvir və ifadə vasitələri ilə konkretləşdirilir. Rəssamları digər sənət adamlarından fərqləndirən bir çox xüsusiyyətləri var. Ən əsası odur ki, onlar gözlə görünməyən obrazları belə, mükəmməl şəkildə “cızırlar”. Belə rəssamlardan biri də Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü, 30 ildən çoxdur Lənkəran şəhər Uşaq Rəssamlıq Məktəbinə rəhbərlik edən Adil Əsədlidir. Bu il 65 yaşını qeyd edən tanınmış rəssam Lənkəranda yaşayıb yaratsa da, əsərləri dəfələrlə beynəlxalq sərgilərdə nümayiş etdirilib.

AZƏRTAC-ın müxbiri Adil Əsədlinin emalatxanasına baş çəkib, onunla həmsöhbət olub.

Qeyd: Adil Əsədli 1954-cü il iyulun 21-də Lənkəranda anadan olub. 1974-1980-ci illərdə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbini fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1993-cü ildə Lənkəranda fərdi sərgisi açılan Adil Əsədli, elə həmin il Rəssamlar İttifaqının fəxri fərmanına layiq görülür. 40 ilə yaxındır ki, böyük sənət uğurları qazanan rəssamın Bakıda və Lənkəranda 8 fərdi sərgisi təşkil olunub, əsərləri 18 xarici ölkədə müxtəlif beynəlxalq sərgiləri bəzəyib.

Həmsöhbətimiz deyir ki, 4 yaşından şəkil çəkməyə başlayıb. Altı yaşından pioner evinə gedərək, burada rəsmin sirlərini öyrənib. On altı yaşında isə rəssamlığın bir neçə istiqamətində şəkil çəkməyə başlayıb. Rəngkarlıq, qrafika, hətta heykəl üzərində işləməyi öyrənib.

Uzun illərdir rəssamlıqdan dərs deyən Adil Əsədlinin bu günə kimi 100-ə yaxın şagirdi respublika və xarici ölkələrin rəssamlıq məktəblərində və akademiyalarında təhsil alır. Onun yetirmələri dəfələrlə Misir, Çexiya, Yaponiya, Polşa, Özbəkistan, Türkiyə və digər ölkələrdə keçirilən müsabiqə və sərgilərdə iştirak edib, diplom, medal və fəxri fərmanlara layiq görülüblər. Müsahibimiz deyir ki, rəssamlıq sənətinin əsas əlamətləri obrazlıq, emosionallıqdır. Bu əsərlərin obrazları ideya və mövzunun, süjet və xarakterlərin vəhdətinə əsaslanır.

Adil Əsədli: “Klassiklərdən Rembrandt və Tissanı çox bəyənirəm. Rafael Santi, Leonardo Da Vinçi, Pablo Pikassonun əsərləri də gözəldir. Çünki onlar ayrı-ayrı “izm”i işləyən rəssamlardır. Bunlardan Pikasso mənə daha yaxındır. Hələ Əzimzadə adına rəssamlıq məktəbində oxuyanda uşaqlar məni zarafatla Pikasso deyə çağırırdılar. Çünki, o vaxt mən insan şəkli, həndəsi fiqurlar çəkməyə başlamışdım. İndi də o işimi davam etdirirəm, müxtəlif əsərlər işləyirəm. Əsəri işləyəndə əvvəl kiçildir, sonra ümumiləşdirirəm. Bu üsulu Pikasso yaradıb”.

Tanınmış rəssam 2013-cü ildə “Ustad sənətkar”, 2017-ci ildə Beynəlxalq “Dədə Qorqud” mükafatlarına layiq görülüb. Həmçinin Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2 dəfə fəxri fərmanla, 3 dəfə isə Mədəniyyətşünaslıq üzrə Elmi Metodik Mərkəzin diplomu ilə təltif olunub. Onun dörd əsəri Bakıda yenicə nəşr olunmuş kitabda dərc edilib. İmadəddin Nəsimi ilə bağlı hazırlanan kitabda rəssamın 4 kompozisiyası verilib.

Adil Əsədli Nəsimiyə həsr olunan kompozisiyanı göstərərək deyir: “Bildiyiniz kimi, bu il “Nəsimi ili”dir. Çalışmışam ki, mən də “Nəsimi ili”nə öz töhfəmi verim. Bu kompozisiyada təkcə Nəsiminin ölümünü, edam prosesini deyil, əsərlərindəki obrazları da müxtəlif formada tamaşaçılara çatdırmaq istəmişəm. İkinci variantda isə şairin edam prosesini və sevdiyi xanımı - Şəmsi də göstərmişəm. Çalışmışam ki, dünyanı Nəsiminin gözü ilə göstərim. Digərində isə Nəsimini tam fərqli görürsünüz. Nəsimi qılıncla öldürülsə də, onun rəngi solmayıb. Yəni, o, ölməz şairdir”.

Lənkəranlı rəssam 800-dən çox rəngkarlıq və 100-dən artıq qrafika əsəri yaradıb. Onun 200-dən çox rəngkarlıq və qrafika əsəri Türkiyə, İran, Ukrayna, Gürcüstan, Rusiya, İngiltərə, Fransa, Polşa, ABŞ, Yaponiya, Çin, İsrail, Özbəkistan və digər ölkələrin vətəndaşlarının şəxsi kolleksiyalarında saxlanılır.