Bakı, 31 iyul, AZƏRTAC

Azərbaycan və Türkiyə hava məkanlarına nəzarət bir millət, iki dövlət, bir hava məkanı şüarı ilə birləşib. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin tarixi şüarı əsasında daha da möhkəmlənən Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri iki ölkənin hava məkanına birgə nəzarət sistemi ilə yüksələn xətlə inkişaf edir. Qardaş ölkələr müştərək şəkildə “HAKİM” hava komandanlığı idarəetmə sisteminin artıq tətbiqinə başlayıblar. Prezident İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ötən ay açılışında iştirak etdikləri Azərbaycan Respublikasının Hərbi Hava Qüvvələrinin yeni Mərkəzi Komanda Məntəqəsi hərbi hava qüvvələrimizə birgə əməliyyat həyata keçirmək üçün geniş imkanlar açır.

Qardaş dövlətin “ASELSAN” şirkətinin mühəndislərinin hazırladıqları “HAKİM” yeni nəsil proqram təminatı və infrastruktur texnologiyalarından istifadə edir. Müxtəlif ölkələrin silah, radar, planlaşdırma, elektron müharibə və kəşfiyyat sistemləri ilə inteqrasiyada işləmək qabiliyyətinə malikdir. Həmçinin operativ və taktiki sahədə istifadə olunan “HAKİM” real vaxt rejimində idarə edilən komanda və idarəetmə sistemidir.

Bu barədə AZƏRTAC-a açıqlamasında hərbi ekspert Ədalət Verdiyev “HAKİM” sisteminin üstünlüklərini şərh edərkən söyləyib.

O deyib ki, bu sistem vasitəsilə Azərbaycan və Türkiyə mühüm inzibati mərkəzləri, idarəetmə orqanlarını, hərbi komanda məntəqələrini, əhalinin sıx yaşadığı coğrafiyanı və digər mühüm strateji obyektlərin birgə qorunmasını təmin edəcək. Burada hər iki ölkənin bir-birinə müasir silah sistemlərinin tədarükü, idxalı və ixracı da nəzərdə tutulur. Əsasən qardaş ölkənin yerli istehsal olan hava hücumundan müdafiə sistemlərini ehtiva edir. Digər tərəfdən isə hazırda Türkiyənin silahlı qüvvələrinin istifadəsində müasir uzaqmənzilli erkən xəbərdarlıq sistemləri, təyyarələr mövcuddur. “HAKİM”in tətbiqi qardaş ölkənin silahlanmasında yer alan uzaqmənzilli radiolokasiya təyyarələrinin və erkən xəbərdarlıq sistemlərinin Azərbaycanla birgə istifadəsinə imkan yaradacaq.

Hərbi ekspertin sözlərinə görə, “HAKİM” sistemi qardaş ölkələrin hərbi hava qüvvələrinin birgə həyata keçirdiyi ən mühüm layihələrdəndir. Layihə tam reallaşdıqdan sonra birgə hava məkanına nəzarət zonası Egey dənizindən Xəzər hövzəsinədək ərazini əhatə edəcək. “HAKİM” Azərbaycan ilə Türkiyənin hava hücumundan müdafiə sahəsində ən aktual layihələrindəndir. Hava məkanının idarə edilməsi və ona nəzarət funksiyalarını yerinə yetirəcək sistemin birgə tətbiqi iki ölkənin müdafiə sahəsində qazandığı ən möhtəşəm uğurlardan biridir. Layihə çərçivəsində Azərbaycan və Türkiyənin arsenallarındakı bütün silah sistemləri hava hücumundan müdafiə vasitələrinə inteqrasiya edilərək Qara dənizdən Ağ dənizə qədər böyük ərazidə hava məkanına müştərək nəzarət etmək imkanlarını birləşdirəcək. Yəni bu sistem gələcəkdə türkdilli dövlətlərin də həmin sistemə inteqrasiyasına yardım edəcək. Bununla da yalnız regional deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə hava məkanının təhlükəsiz formada qorunmasına zəmanət veriləcək.

Xatırladaq ki, “HAKİM” layihəsi Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri Komandanlığının taktiki və operativ komanda və idarəetmə fəaliyyətini həyata keçirə biləcəyi beynəlxalq standartlara cavab verən sistemdir. Bu sistem həm öz hava məkanımıza nəzarət və idarə etmək, həm də qonşu dövlətlərin hava fəaliyyətini müşahidə etmək üçün xəbərdarlıq, nəqliyyat və silah radarları ilə aşkarlanan hava obyektlərinin identifikasiyası fəaliyyətlərini həyata keçirir. O müxtəlif növ radarlardan alınan məlumatları birləşdirərək hava obyektlərinin aşkarlanmasında fasiləsiz fəaliyyət göstərə bilir.

Qeyd edək ki, bu gün Azərbaycan və Türkiyə əməkdaşlığı bölgənin sülh və sabitliyinə yönəlib. Bu əməkdaşlıq heç bir ölkə üçün təhdid yaratmır. İki dost dövlətin birliyinə qarşı bütövlükdə işğalçılar və onların dəstəkçiləri mövcuddur. Məhz bu mənada bizim vahid hava məkanımız “Dəmir yumruğ”a çevrilərək bütövlükdə regionun təhlükəsizliyini təmin edəcək. Bu türk dünyasının, Avropanın və “Böyük İpək Yolu”nun təhlükəsiz bir yola çevrilməsinə yönəlmiş tarixi addımdır. Onun memarları isə türk dünyasının liderləri olan Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğandır. Bir sözlə, bundan sonra ölkəmizin hava məkanı daha etibarlı şəkildə qorunacaq.