DÜNYA
UNESCO: Mərakeşin mədəni irsinə təxmin edildiyindən daha çox ziyan dəyib
Bakı, 12 sentyabr, AZƏRTAC
UNESCO-nun Məğrib üzrə regional direktoru Erik Falt Mərakeşin dağıdıcı zəlzələdən zərər çəkmiş bölgələrinə səfər etdikdən sonra bildirib ki, fəlakət Krallığın, xüsusən Marrakeş şəhərinin mədəni irsinə "təxmin edildiyindən daha çox ziyan vurub”.
AZƏRTAC xəbər verir ki, Erik Faltın məlumatına görə, bölgənin ən möhtəşəm binası olan Əl-Qütbiyyə məscidinin minarəsində böyük çatlar qeydə alınıb. O, həmçinin bildirib ki, Marrakeşin Cəmaa əl-Fna meydanındakı Harbuş məscidinin minarəsi demək olar ki, tamamilə dağılıb.
Zəlzələnin episentri ölkənin qədim paytaxtı və dördüncü ən böyük şəhəri, bir sıra tarixi abidələrinin UNESCO-nun Dünya İrs Siyahısına daxil edildiyi Marrakeşdən 60 kilometrdən bir qədər çox məsafədə yerləşən Atlas dağlarında olub. Təbii fəlakət nəticəsində XI əsrə aid Harbuş məscidinin minarəsi tamamilə dağılıb, XII əsrə aid Əl-Qütbiyyə məscidinin minarəsi isə uçmaq təhlükəsi ilə üzləşib. Hər iki məscid 1985-ci ildə UNESCO tərəfindən siyahıya alınmış Mərakeşin qədim hissəsi olan Mədinədə yerləşir. Şəhərin məşhur tarixi qırmızı divarlarının bir neçə hissəsi də zədələnib, habelə köhnə yəhudi məhəlləsinə də ciddi ziyan dəyib, burada evlər tamamilə dağılıb.
Mərakeş Milli Muzeylər Fondunun prezidenti Mehdi Qütbi zəlzələnin Mədinədə yerləşən maddi irsin bir hissəsini məhv etdiyini deyib. XIX əsrin ikinci yarısında tikilmiş Dar Si Səid sarayı da zədələnib, burada son vaxtlara qədər Milli Xalçaçılıq Muzeyi, habelə qədim keramika kolleksiyası yerləşirdi.
Erik Falt vurğulayıb ki, belə bir fəlakətdən sonra, ən başlıcası, insan həyatını xilas etmək və qorumaq, həmçinin zəlzələ nəticəsində zədələnmiş məktəblərin və mədəni sərvətlərin yenidən qurulmasını əhatə edən ikinci mərhələ üçün dərhal plan hazırlamaqdır. O əlavə edib ki, UNESCO üçün Mərakeşin mədəni irsinin qorunması və bərpası böyük səylər tələb edən “uzunmüddətli” proses olacaq.
Sentyabrın 8-də Mərakeşdə baş vermiş dağıdıcı zəlzələ nəticəsində 2862 nəfər həlak olub, 2560-dan çox insan yaralanıb. Bu rəqəmləri Krallığın Daxili İşlər Nazirliyi təqdim edib. Zəlzələ 1960-cı il fevralın 29-da ölkənin qərb sahilində yerləşən Aqadir şəhərini yerlə-yeksan edən və şəhər əhalisinin üçdəbirini təşkil edən 12-15 min nəfərin ölümünə səbəb olan yeraltı təkanlardan sonra Mərakeş üçün ən ölümcül fəlakət olub.