REGİONLAR
Naxçıvan Muxtar Respublikasında səhiyyə sistemi yeni inkişaf mərhələsində
Naxçıvan, 17 iyun, AZƏRTAC
İnsan sağlamlığı bütün dövrlər üçün aktual məsələlərdən biri hesab olunur. Bu gün Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında insanların sağlamlığının yaxşılaşdırılması, əhalinin bütün təbəqələrinin keyfiyyətli tibbi xidmətlə təmin edilməsi istiqamətində mühüm işlər görülür.
Hazırda muxtar respublikada əhaliyə 236 tibb müəssisəsi tərəfindən tibbi xidmət göstərilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a verilən məlumata görə, onlardan 208-i rayonların, digərləri isə Naxçıvan şəhərinin payına düşür. Həmin tibb müəssisələrində 734 həkim, 2 mindən artıq tibb işçisi çalışır.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2003-cü il mayın 27-də imzaladığı Sərəncam ilə həmin ildən başlayaraq muxtar respublikanın dövlət səhiyyə müəssisələrində bütün növ pullu xidmətlər ləğv edilib. Tibb ocaqlarının müasir avadanlıqlar, müayinə və müalicə aparatları ilə təchiz edilməsi, lazımi sanitar şəraitin yaradılması və pulsuz xidmətin təşkili hər bir vətəndaşa öz sağlamlığını qorumağa imkan yaradır.
Muxtar respublikada səhiyyə quruculuğu tədbirləri sürətlə davam etdirilir. Təkcə ötən il Naxçıvanda 13 səhiyyə müəssisəsi istifadəyə verilib, səhiyyə infrastrukturunun yenilənməsi, yeni ambulator və stasionar müalicə-profilaktika müəssisələrinin yaradılması əhalinin sağlamlığının qorunması işində əsaslı dönüşə nail olunub. Hazırda Naxçıvan Muxtar Respublika Xəstəxanasında yenidənqurma işləri aparılır, bu sağlamlıq ocağı müasir tibbi avadanlıqlarla təmin edilir. Bu məqsədlə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2014-cü il aprelin 11-də imzaladığı Sərəncam ilə Azərbaycan Respublikasının 2014-cü il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabinetinə doqquz milyon manat ayrılıb. Bundan başqa, Naxçıvan Muxtar Respublikası Yoluxucu Xəstəliklərlə Mübarizə Mərkəzi, İmmun Çatışmazlığı Sindromu ilə Mübarizə Mərkəzi, Dəri-Zöhrəvi Dispanseri üçün binaların tikintisi də davam etdirilir.
Bu gün muxtar respublikada səhiyyə sahəsində görülən işlər ancaq quruculuq tədbirləri ilə yekunlaşmır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyi dövlət proqramlarının icrasını əsas fəaliyyət istiqaməti kimi götürərək verilən tapşırıqları uğurla icra edir. Yoluxucu xəstəliklərin qarşısının alınması məqsədilə Gigiyena və Epidemiologiya mərkəzləri tərəfindən profilaktik və əks-epidemik tədbirlər mütəmadi olaraq davam etdirilir, su anbarlarında, su təchizatı qurğularında, ictimai, inzibati və digər binalarda, məişət suları axıdılan və tullantılar toplanan yerlərdə dezinfeksiya və dezinseksiya işləri aparılır. Bu istiqamətdə görülən işlərin nəticəsidir ki, Dünya Səhiyyə Təşkilatının müntəzəm monitorinqdə saxladığı əsas yoluxucu xəstəliklərə, o cümlədən salmonellyoz, bakterial dizenteriya, difteriya, epidemik parotit, pedikulyoz, malyariya, leyşmanioz, poliomielit və tetanus kimi xəstəliklərə muxtar respublika ərazisində təsadüf olunmur. Digər yoluxucu xəstəliklər isə əvvəlki illərlə müqayisədə xeyli azalıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov bu sahədə görülən işləri yüksək qiymətləndirərək deyib: “Bu gün muxtar respublikada insanların sağlamlığının qorunması, onların müalicə və müayinəsinin yüksək səviyyədə təşkili istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. Səhiyyə sisteminin maddi-texniki bazasının müntəzəm olaraq möhkəmləndirilməsi, yüksək səhiyyə xidmətinin təşkili öz bəhrəsini verir. Artıq muxtar respublikada ciddi problem yaradan xəstəliklər yoxdur, insanların sağlamlığı daim diqqət mərkəzində saxlanılır”.
Ali Məclis Sədrinin tapşırığı ilə kardiocərrahiyyə, uroloji, plastik, göz, angioqrafiya və digər yüksəkixtisaslı həkim briqadalarının dəvət olunaraq muxtar respublikaya gətirilməsi, aztəminatlı ailələrdən olan xəstələr üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi sağlamlıq layihələrinin reallaşdırılması insanların sağlamlığına göstərilən diqqət və qayğının bariz ifadəsidir. Təkcə 2014-cü il ərzində sosial layihələr çərçivəsində Türkiyə Respublikasından və Bakı şəhərindən mütəmadi olaraq dəvət edilmiş yüksəkixtisaslı həkimlər - oftalmoloqlar, plastik və laporoskopik cərrahlar tərəfindən, bütövlükdə, 294 cərrahi əməliyyat aparılıb. Bu əməliyyatların yerli həkimlərlə birgə aparılması onların peşə vərdişlərinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayır.
Səhiyyənin inkişafı istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində kadr təminatının təkmilləşdirilməsi də vacib məsələ kimi daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Naxçıvan Dövlət Universitetində və Naxçıvan Tibb Kollecində ali və orta ixtisas tibb kadrlarının hazırlanması bu işdə mühüm nailiyyətlərin qazanılması ilə nəticələnib. Artıq bu təhsil ocaqlarını bitirən gənc tibb işçiləri muxtar respublikanın xəstəxanalarında çalışırlar. Bununla yanaşı, həkimlərin peşə vərdişlərinin artırılması məqsədilə çoxsaylı seminarlar, konfranslar keçirilir, tibb işçiləri Bakı şəhərinə və Türkiyə Respublikasının müxtəlif klinika və xəstəxanalarına kurslara göndərilirlər. Bütün bunların nəticəsidir ki, artıq muxtar respublikadan olan həkimlər müstəqil şəkildə xəstələr üzərində açıq ürək, laporoskopik, TUR, LOR, göz və digər mürəkkəb cərrahi əməliyyatlar aparırlar.
Müasir dövrdə əhalinin sağlamlığının qorunması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərin əsas istiqamətlərindən birini də səhiyyə maarifi işi təşkil edir. Əhali arasında səhiyyə maarifinin gücləndirilməsində və yerlərdə onlara tibbi xidmət göstərilməsində həkim briqadalarının böyük rolu var. Bu briqadalar cədvəl əsasında kəndlərdə olur, əhaliyə tibbi xidmət göstərirlər. Bu da xəstəliklərin qarşısının alınması, onların erkən aşkar edilməsi və vaxtında müalicə olunması baxımından əhəmiyyətlidir.
Görkəmli oftalmoloq alim, akademik Zərifə xanım Əliyeva “Həkimin yüksək vəzifəsi” monoqrafiyasında haqlı olaraq belə hesab edirdi ki, həkimin peşə mövqeyi onun xəstəyə münasibətini müəyyənləşdirən başlıca amildir: “Yalnız o şəxs əsl həkimdir ki, xəstənin ağrılarını məhz özünün ağrıları hesab edir. Belə bir həkim üçün hər dəfə xəstəni qəbul etmək, hər dəfə xəstəliyə düçar olmuş insanla söhbət etmək həm xəstə qarşısında, həm də cəmiyyət qarşısında, ən başlıcası isə öz vicdanı qarşısında əxlaqi məsuliyyət deməkdir”. Naxçıvanın səhiyyə müəssisələrində çalışan həkimlər öz peşələrinə məhz bu aspektdən yanaşaraq insanlara nümunəvi tibbi xidmət göstərirlər. Onların da əməyi dövlətimiz tərəfindən həmişə layiqincə qiymətləndirilir. Təkcə bir faktı qeyd edək ki, muxtar respublikada səhiyyə müəssisələrində çalışan yüzdən çox səhiyyə işçisi Azərbaycan Respublikası və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar Həkimi, Əməkdar Tibb İşçisi fəxri adlarına layiq görülüb, “Tərəqqi” medalı, “Səhiyyə əlaçısı”, “Rəşadətli əməyə görə” nişanı və fəxri fərmanlarla təltif ediliblər.
Milli dövlət quruculuğu strategiyasında səhiyyənin də inkişafına həssaslıqla yanaşan, bu sahəyə diqqət və qayğısını heç zaman əsirgəməyən ulu öndər Heydər Əliyev tibb işçilərinə müraciətlə deyirdi: “...Siz bütün fəaliyyətinizi bu sahə ilə bağlayaraq həyatınızı olduqca qədim, nəcib və xeyirxah bir işə - insanların sağlamlığının qorunması işinə həsr etmisiniz. Əhalinin sağlamlığının mühafizəsi və tibbi xidmətin yaxşılaşdırılması istiqamətində irəliyə doğru atdığınız addımlar bizi sevindirir. Həkimlik peşəsi öz xalqına, sənətinə yüksək sədaqət tələb edən bir işdir”.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 2001-ci il iyunun 4-də imzaladığı Sərəncamı ilə hər il iyunun 17-si ölkəmizdə tibb işçilərinin peşə bayramı kimi qeyd olunur. Bu günün qeyd olunması ölkəmizdə səhiyyə sahəsinə, o cümlədən tibb işçilərinə göstərilən qayğının parlaq təzahürüdür. Məhz bu diqqət və qayğının nəticəsidir ki, bu gün muxtar respublikadakı tibb işçiləri peşə bayramlarını yüksək nailiyyətlərlə qeyd edirlər.
AZƏRTAC-ın Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı bürosu