Bakı, 12 aprel, AZƏRTAC

Azərbaycan ilə Qazaxıstan arasında bu gün mühüm önəm daşıyan yüksək səviyyəli siyasi-iqtisadi əməkdaşlıq hər iki dost ölkə xalqlarını bir-birinə daha da yaxınlaşdırır, münasibətləri möhkəmləndirir. Prezidentlər İlham Əliyev və Kasım-Jomart Tokayevin siyasi iradəsi sayəsində iki dövlət arasında əlaqələr uğurla inkişaf edir. Bütün bunlar haqqında aprelin 10-da Astanada Prezident İlham Əliyevin Kasım-Jomart Tokayev ilə görüşlərində ətraflı bəhs edilib. Dövlət başçılarının iştirakı ilə qarşılıqlı əməkdaşlıq sənədlərinin imzalanması isə perspektivdə uğurların əldə edilməsini şərtləndirib.

Bu fikirləri AZƏRTAC-a açıqlamasında Elm və Təhsil Nazirliyinin Riyaziyyat və Mexanika İnstitutunun böyük elmi işçisi, siyasi şərhçi Emin Bağırov bildirib.

Siyasi şərhçi qeyd edib ki, son illərdə Azərbaycan-Qazaxıstan iqtisadi münasibətlərində başlanan yeni mərhələ bir sıra mühüm göstəricilərlə diqqət çəkir. Məsələn, ötən il qarşılıqlı ticarət dövriyyəsinin həcminin 2021-ci illə müqayisədə 4,4 dəfə artaraq 598 milyon 400 min ABŞ dollarına çatması məhz bunun bariz ifadəsidir.

O söyləyib ki, iki ölkənin energetika sahəsində əməkdaşlığında da dinamik inkişaf nəzərə çarpır. Prezident İlham Əliyevin dost Qazaxıstana səfəri çərçivəsində keçirilən görüşlərdə bu sahədə əməkdaşlığın inkişafının möhkəmləndirilməsi xüsusilə diqqət mərkəzində olur. Bu baxımdan ötən il “SOCAR” və “KazMunayQaz” şirkətləri arasında ildə 1,5 milyon ton Qazaxıstan mənşəli neftin nəqlinə dair imzalanmış 5 illik müqavilə enerji əməkdaşlığında irəliləyiş kimi dəyərləndirilir. Burada onu da vurğulayaq ki, cari ilin martından Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft kəməri ilə Qazaxıstanın “Tengiz” yatağından hasil edilən neftin nəqli uğurla həyata keçirilir. Yeri gəlmişkən, aprel ayında BTC ilə 125 min ton Qazaxıstan neftinin nəqli gözlənilir. Bu göstəricinin 2022-2026-cı illər üzrə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi haqqında kompleks proqrama əsasən getdikcə yüksələcəyi bildirilir.

“Burada başqa bir məsələyə də diqqət yetirmək istərdim. Belə ki, hazırda hər iki ölkə tərəfindən “yaşıl enerji”yə keçid sahəsində ciddi səylər göstərilir, bərpaolunan enerji və enerji səmərəliliyi kimi sahələrdə Azərbaycanla əlaqəyə xüsusi üstünlük verilir. Bütün bunlarla bərabər, nəqliyyat-logistika əlaqələrinin inkişafı, Çin və Mərkəzi Asiya ölkələrindən Avropaya və əks istiqamətdə yük axınları məqsədilə ölkələrimizin tranzit potensialının artırılması üçün birgə fəaliyyət diqqətdə saxlanılır. Son dövrlərdə iki ölkə arasında Orta Dəhlizin inkişafı məsələsinin müzakirəsi də xüsusi yer tutur”, - deyə E.Bağırov qeyd edib.

Alim vurğulayıb ki, Prezident İlham Əliyev qazaxıstanlı həmkarı Kasım-Jomart Tokayev ilə söhbətində bu mövzuya münasibət bildirərək, Orta Dəhlizin inkişafı ilə bağlı məsələlərin zamanın hökmü olduğunu, bunun həm Qazaxıstan, həm də Azərbaycan üçün böyük əhəmiyyət daşıdığını qeyd edib, eyni zamanda, belə bir müasir nəqliyyat infrastrukturunun yaradılmasının təsadüfdən irəli gəlmədiyini bildirib: “Orta Dəhliz nəqliyyat-logistika sistemi çox böyük həcmdə yükləri artıq bu gün daşımağa imkan verir. Lakin düşünürəm ki, gələcək infrastruktur planlarımızın əlaqələndirilməsi zamanı biz Transxəzər marşrutunun buraxılış qabiliyyətinin genişləndirilməsi üzrə bundan sonrakı işləri sinxronlaşdıra bilərik. Bu, bizim ölkələrin və xalqların marağında, uzunmüddətli maraqlarda, qonşuluğumuzdakı ölkələrin maraqlarında olacaq. Yəni, bu mövzunun çox ciddi davamı olacaq”.

Ümumiyyətlə, Orta Dəhlizin nəqliyyat-logistika sisteminin müasirləşdirilməsi və genişləndirilməsinə önəm verilməsinin nəticəsidir ki, hər iki ölkə ərazisindən daşınan yüklərin həcmində son vaxtlar artım qeydə alınır.

Emin Bağırov əlavə edib ki, ötən illər ərzində respublikamızda nəqliyyat sektorunun bütün sahələrində xidmət infrastrukturu modernləşdirilib, yol təsərrüfatının yenidən qurulması ilə bağlı layihələr həyata keçirilib, çoxsaylı yol ötürücüləri, körpülər, tunellər, yeraltı və yerüstü piyada keçidləri inşa olunub. Şərq-Qərb və Şimal-Cənub kimi iri nəqliyyat dəhlizlərinin reallaşdırılması istiqamətində nəhəng infrastruktur layihələri gerçəkləşdirilib: “Belə bir şərait təbii ki, yükdaşımanın həcminə də təsir göstərib. Azərbaycan tərəfindən həyata keçirilən genişmiqyaslı nəqliyyat infrastrukturu layihələri ölkəmizi ən mühüm beynəlxalq nəqliyyat və logistika mərkəzlərindən birinə çevirib. Bunun nəticəsidir ki, keçən il respublikamızın ərazisindən keçən tranzit təxminən 65 faiz artıb. Son 10 il ərzində isə nəqliyyat sektorunda orta illik artım tempi 3,5 faiz təşkil edib”.