Bakı, 19 yanvar, AZƏRTAC

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzində (RSXM) 20 Yanvar faciəsinin 33-cü ildönümünə həsr olunmuş tədbir keçirilib. Əvvəlcə Azərbaycanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olan şəhidlərimizin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunub.

RSXM-nin informasiya şöbəsindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, 20 Yanvar faciəsinin qurbanlarının xatirəsinin hər zaman xalqımızın qan yaddaşında yaşayacağını qeyd edən mərkəzin baş direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Qurban Yetirmişli həmin faciə ərəfəsində respublika ərazisində baş verən ictimai-siyasi proseslər haqqında danışıb. Qırğınlar ərəfəsində keçmiş Sovet İttifaqının xüsusi xidmət orqanlarının ermənilərin əli ilə paytaxtda və digər şəhərlərdə bir sıra təxribatlar törətdiyini diqqətə çatdıran baş direktor sovet ordusunun məqsədli şəkildə Bakıda dinc əhalinin üzərinə yeridildiyini qeyd edib. Onun sözlərinə görə, keçmiş ittifaq rəhbərliyi bununla xalqın gözünü qorxutmağa çalışsa da, Azərbaycan xalqı öz azadlıq mübarizəsinə başlamışdı.

Professorun sözlərinə görə, beynəlxalq hüquqda müharibə zamanı yaralılara kömək məqsədilə gedən təcili tibbi yardım avtomobillərinə və həkimlərə atəş açılması qadağan olunsa da, faciənin baş verdiyi gün sovet qoşunları təcili tibbi yardım avtomobillərini belə atəşə tutaraq onların üzərindən tankla keçmişdilər.

RSXM-nin rəhbəri çıxışında həmin hadisələrdən sonra Qərbi Azərbaycanda yaşayan həmvətənlərimizin öz dədə-baba yurdlarından zorla çıxarılmasından, Qarabağda törədilən faciələrdən də danışıb. 2020-ci ildə Müzəffər Ali Baş Komandan Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə ordumuzun işğal altında olan torpaqlarımızı azad etdiyini qeyd edən Q.Yetirmişli ərazi bütövlüyümüz, müstəqilliyimiz və suverenliyimiz uğrunda canından keçənlərin xatirəsinin hər zaman əziz tutulacağını diqqətə çatdırıb.

Mərkəzin İnformasiya şöbəsinin müdiri Vüsalə Rafiqqızı isə XX əsrdə xalqımızın başına bir çox bəlalar gətirildiyini deyib, 1905-ci ildə, 1918-ci ildə törədilən qırğınlardan bəhs edib. Bildirilib ki, 1937-1938-ci illərdə Azərbaycan xalqının bir çox dəyərli ziyalıları da məhz “qırmızı imperiya”nın rəhbərliyi tərəfindən repressiyaya məruz qalıblar, bəziləri sürgün olunaraq və uzaq Sibir çöllərində öldürülüblər. Bəziləri isə əsassız, sübutsuz güllələniblər. Onun sözlərinə görə, baxmayaraq ki, 1941-1945-ci illərdəki müharibədə Azərbaycan xalqı böyük sayda qurbanlar vermişdi, müharibədən az sonra Qərbi Azərbaycanda yaşayan həmvətənlərimiz keçmiş sovet rəhbərliyinin əli ilə ermənilərin fitnə-fəsadı sayəsində öz dədə-baba yurdlarından zorla qovuldular. Bir çox ailələr məcburi şəkildə Mərkəzi Asiya respublikalarına sürgün edildi və onların əksəriyyəti orada məhv edildilər. “20 Yanvar faciəsi də bu hadisələrin bir növ davamı idi. Keçmiş ittifaq rəhbərliyi bu cür qırğınları törətməklə xalqımızın azadlıq mübarizəsini boğmaq, iradəsini sındırmaq istəyirdi”, - deyən şöbə müdiri 20 Yanvar faciəsindən sonra törədilən qətliamlar haqqında da danışıb.

V.Rafiqqızı qeyd edib ki, sovet rəhbərliyi 20 Yanvar qırğını ilə bağlı informasiya blokadası yaratmaq məqsədilə Bakıda telestudiyanı partlatsa da, faciə ilə bağlı xəbərlər həm tanınmış azərbaycanlı jurnalist Mirzə Xəzər tərəfindən, həm də Xəzər dənizindəki gəmilərimizdən verilən SOS siqnalları vasitəsilə dünyaya çatdırıldı: “Ulu Öndər Heydər Əliyev o zaman Moskvadakı Azərbaycan nümayəndəliyinə gələrək qırğınla bağlı keçmiş sovet rəhbərliyinə sərt şəkildə öz etirazını bildirmiş, geniş mətbuat konfransı keçirmişdi. Ona görə də sovet rəhbərliyinin bu faciə ilə bağlı informasiya blokadası yaratmaq cəhdi də uğursuz oldu”.

Tarix boyu başımıza gətirilənlərə baxmayaraq, Azərbaycan xalqının öz dövlət müstəqilliyini əldə etdiyini, Müzəffər Ali Baş Komandan Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə rəşadətli Azərbaycan ordusunun işğal altında olan torpaqlarımızı azad etdiyini qeyd edən Vüsalə Rafiqqızı fikirlərinə belə yekun vurub: “Biz qalib ölkənin, məğrur xalqın qalib vətəndaşları kimi öz dövlətimizlə, Prezidentimizlə, xalqımızla fəxr edirik! Vətən torpağının azadlığı və müdafiəsi uğrunda canından keçən bütün şəhidlərimizin xatirəsi ən yüksək məqamda, ən yüksək yerdədir. Şəhidlərimiz qürur mənbəyimizdir. Allahdan qazilərimizə cansağlığı, şəhidlərimizə rəhmət diləyirik”.

Daha sonra 20 Yanvar faciəsinə həsr olunmuş “Şəhidlərimiz qürurumuzdur” videoçarxı nümayiş etdirilib.