Qastayn Avstriyanın Zalsburq federal əyalətində radonla zəngin isti bulaqları ilə bütün dünyada məşhur olan kurort yeridir. Alp dağlarında yerləşən bu diyar qış fəslində kilometrlərlə uzanan müxtəlif səviyyəli yollarda xizək sürmək kefini yaşamaq istəyən fəal istirahət həvəskarlarını cəlb edir. Beləliklə, turizmin isti bulaqlarda dincəlmək və idmanın qış növləri ilə məşğul olmaq kimi sanki bir-birini təkzib edən istiqamətləri Qastaynda unikal şəkildə birləşir. Zalsburqda muzeylər və saraylara ayaq döyməkdən yorulandan sonra qatara mindik və artıq bir saat sonra dəniz səviyyəsindən min metr yüksəklikdə yerləşən füsunkar mənzərəli dağ vadisinə - Qastayna çatdıq.

Diplomatlar kurortu, şəlalə və dağ xizəkləri

Hələ iki min il əvvəl Qastayn vadisində romalılar məskunlaşmışdılar. Elə o vaxtlar da insanlar buradakı mineral termal bulaqların müalicəvi qüvvəsindən xəbərdar idilər. Habsburqlar sülaləsinin hakimiyyəti dövründə Qastaynın sanki ikinci nəfəsi açıldı, Bismarkın dövründə isə ”diplomatlar kurortu”na çevrildi. İmperator I Frans Yozef və xanımı imperatriçə Yelizaveta, knyaz Bismark, Qrillparser, Şubert, Ştraus, Şopenhauer və bir çox başqaları kimi adlı-sanlı qonaqları sayəsində Qastayn dünya səviyyəli müasir balneoloji kurort şöhrəti qazanıb. XX əsrin müharibələrinin güclü dağıntılarından dərhal sonra - 1945-1946-cı illərdə Qraukogeldə dağ-xizək lifti quraşdırıldı. Bu, Qastayn, yaxud Qastaynertal vadisi üçün yeni dövrün – qış idmanı dövrünün başlanması demək idi.

Müasir Qastayn üç əsas icmadan – bir-birinin yaxınlığında yerləşən Bad Qastayn, Bad Hofqastayn və Dorfqastayn icmalarından ibarətdir.

Biz Bad Qastayn stansiyasında düşdük. Bu, bənzərsiz diyar ilə tanışlığımız da elə buradan başlandı. Bad Qastayn sanki Hoe Tauern Milli Parkının ortasında, meşəli dağ yamaclarının əhatəsində nəhəng qobuda yerləşir. Onun xarici görünüşü üçün səciyyəvi olan çox gözəl klassik binalar təbiətlə harmoniya təşkil edir. Şəhərin mərkəzində, müasir otel kompleksləri əhatəsində coşqun dağ çayının axdığını görmək heyrətləndirir. Dunay çayının qolu - Qaştayner Ahe çayı 340 metr hündürlükdən tökülərək, əsrarəngiz şəlalə yaradır. Suyun qayalara çırpılması nəticəsində əmələ gələn mənfi yüklü ionlar havaya yayılaraq, tənəffüs yollarına müsbət təsir göstərən mikroiqlim yaradır.

1914-cü ildə çayın yaxınlığında kiçik su elektrik stansiyası inşa edilib. Nəticədə şəlalə gücünü bir qədər itirib. 1996-cı ildə stansiyanın fəaliyyəti dayandırılıb, ərazisində isə tarix muzeyi və kafe açılıb. Burada gözəl saxlanılmış xüsusi avadanlığın əhatəsində, şəlalənin gur şırıltısı altında qəhvə içərək vaxt keçirmək olar. Zip-layn deyilən tarım çəkilmiş burazla sanki kanat yolundaymışsınız kimi şəlalənin axıb töküldüyü dərənin üstündən sürüşmək olar.

İndi Bad Qastaynda payız fəslidir. Ağacların yarpaqları artıq saralıb, ətrafda güllər açıb, amma uzaqdan qarla örtülmüş dağ zirvələri görünür. Yolda rastımıza elə hey qaçış həvəskarları və velosipedçilər çıxırdı. İndi Hoe Tauern Milli Parkında və ətraf bölgələrdə yürüş marşrutlarının, qaçışın və skadinaviyasayağı yerimənin, velosiped gəzintisinin gur çağıdır.

Bələdçimiz, Qastayn Turizm Bürosunun əməkdaşı Martin Elmauerin sözlərinə görə, qış fəsli qədəm qoyanda Bad Qastayn tamamilə dəyişir: hər yer bəmbəyaz qar örtüyünə bürünür. Dəniz səviyyəsindən optimal yüksəkliyi və çox geniş bir ərazinin qarla örtülməsi sayəsində Qastayn noyabrın sonundan aprelin sonunadək ağ libasını çıxarmır. Əlli kanat yolu və lift, habelə uzunluğu ümumən 205 kilometrdən çox olan səliqəli dağ-xizək yolları Qastayn vadisini regionun ən cəlbedici dağ-xizək bölgələrindən birinə çevirir.

Xizək sürməsək də, ilin hər fəslində aktual olan termal prosedurlardan həzz ala bildik. İnsanın bədənini rahatladan termal proseduralar və fəal istirahət proqramlarını birləşdirmək imkanı Qastaynın unikal xüsusiyyətidir. Burada, radonla zəngin 17 mənbənin, Qayalıq termlərin altı termal bölməsinin, yaxud otellərdəki termal bölmələrin əhatəsində formalaşan əlverişli kontrast iqlimdə insanın canı dincəlir. Amma su prosedurları üçün qonşu Bad Hofqastayna yola düşdük.

Alp termal hamamları və qızıl miras

Bad Hofqastayn Qastaynertalın, yəni Qastayn vadisinin bazar icması və tarixi mərkəzi olub, vadinin ən günəşli və geniş yerində yerləşir. Bad Hofqastaynın mərkəzi piyada zonalarının, gözəl mağazaların, otel və restoranların, habelə böyük kurort parkının əhatəsində yerləşir. Dağ yamacları termal bulaqlarla vəhdətdə bu yerlərə xüsusi füsunkarlıq bəxş edir. Bad Hofstaynın mərkəzində yerləşən Alp termal hamamları bu yerlərin ən populyar termal kompleksidir.

Kompleks bir neçə ixtisaslaşmış zonaya ayrılıb. Mələsən, “Relax World” bölməsində hidromassaj, taxtlar, günəşli terras və Qastaynın füsunkar dağlar aləminə açılan istirahət salonu olan qapalı və açıq termal hovuzlar yerləşir. Açıq səma altında isti hovuzda Alp dağlarının qarla örtülmüş zirvələrini seyr edə-edə dincəlmək xüsusi zövq verir.

Ailəvi istirahət bölməsində də bir neçə hovuz, o cümlədən uşaqlar üçün hovuz, hündür su təpəcikləri olan iki hovuz yerləşir. Bu hovuzlar həm uşaqların, həm də böyüklərin sevimli istirahət yeridir. “Ladies World” bölməsi isə sırf qadınlar səltənətidir. Burada ayrıca sauna, buğxana, solyari, damda dincəlmək üçün terras, habelə çay barı və bir neçə prosedur otağı yerləşir.

Alp termal bulaqlarında açıq səma altında daha iki hovuz tikilir. Regionun bu ən iri hovuzlarını gələn il işə salmaq planlaşdırılır.

Alp termlərində qonaqlara sağlamlaşdırıcı prosedurlar, bədənə kosmetik qulluq, reabilitasiya və idmanla bağlı təkliflər də edilir.

Su prosedurlarından sonra acanlar “Gusto World” restoranında ləziz təamların dadına baxa bilərlər, yaxud da termal hamamın damında yerləşən “İce Cube” barında sərinləşdirici içki içmək olar. Restoranda yediyimiz vanil souslu kəsmikli ştrudelin dadı damağımızda qaldı.

Qastayndan danışmışkən, onun dünya şöhrətli müalicəvi mədən dəhlizlərini də xatırlamaq yerinə düşər. Regionda uzun müddət sənaye miqyasında qızıl hasilatı inkişaf edib və bunun xatirəsi olaraq Qastayna mədən dəhlizləri qalıb. Təbii xüsusiyyətlərinə görə onların bəzilərinin müalicəvi xüsusiyyətləri var. Biz belə dəhlizlərdən birində - “Sağlamlaşdırıcı radon terapiyası mərkəzi”ndə olduq.

Radonun, istiliyin və rütubətin ideal vəhdəti bu dəhlizləri revmatizmin müalicəsində səmərəli vasitəyə çevirir. Gün işığından 2 kilometr məsafədə müsbət 37-41,5 dərəcə xoş temperatur, 70-100 faiz arasında yüksək rütubətlilik, radonla zəngin hava hökm sürür. İnsanlar bu yerlərə xüsusi funikulyorla gəlirlər.

Bu mədən dəhlizlərində əsasən dayaq-hərəkət aparatı, tənəffüs yolları və dəri xəstəlikləri müalicə olunur. Mədən dəhlizlərində 2-3 həftə müalicə olunmaq sayəsində uzun müddət ağrılardan can qurtarmaq, dərman preparatlarının asılılığından qurtarmaq olar. Həkimlər bildirirlər ki, burada müalicənin səmərəliliyi 90 faizə çatır. Qastayn mədən dəhlizlərinin unikal iqlimi hüceyrələrin bərpaedici fəaliyyətini fəallaşdırır. İmmunoloji tarazlıq yaranır. Bu terapiya ağrıları yüngülləşdirməklə bərabər, əla sağlamlığı qoruma və immunoprofilaktika vasitəsidir.

Dorfqastaynın bəxşişləri

Qastaynın daha bir yaşayış məskəni Dorfqastayn dağları və fəal istirahəti sevənlər üçün əsl xəzinədir. Vadinin girəcəyində yerləşən Dorfqastayn əzəldən ona xas olan şirin kənd xarakterini qoruyub saxlayıb. Xalq adət-ənənələri ilə zəngin olan bu xudmani diyarda təbii dağ landşaftının gözəlliyinin ağuşunda qısamüddətli, lakin əyləncəli istirahət üçün hər cür rahatlıq yaradılıb.

Uşaqlı ailələr, yaşlı adamlar, habelə idman həvəskarları yayda Dorfqastaynda ətraf dağ zirvələrinə piyada gəzintiləri və yürüşlər, dağda yerləşən ənənəvi komada istirahət, yaxud mauntinbayk və paraplanerizm üçün optimal şəraitlə təmin olunurlar. Qışda isə mükəmməl xizək yolları, böyüklü-kiçikli dağ xizəkçiləri üçün vadinin içinə qədər uzanan qarlı yamaclar və əlbəttə, snoubordçulara yaradılan ideal şərait Dorfqastaynı yüksək dərəcəli dağ-xizək kurortuna çevirir.

Dağ yürüşünün, yaxud dağ-xizək idmanı ilə məşğul olduğun maraqlı bir günün ən gözəl sonluğu isə yenicə təmirdən çıxmış “Solarbad” su kompleksində adamın canına yağ kimi yayılan istirahət ola bilər. Qastaynertalın günəşli hissəsində, Dorfqastayn dağ kanat yolunun aşağı stansiyasının cəmi bir neçə kilometrliyində yerləşən “Solarbad” termal hamamı temperaturu 26-28 dərəcə olan suya baş vurmağı nəzərdə tutur.

Uşaqları ilə birlikdə istirahət edən ailələrə hər cür rahatlığın yaradılması Dorfqastayn üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Burada kiçik müsafirləri “Solarbad” su təpəcikləri, uşaqlar üçün əyləncəli dağ-xizək parkı və “Gasti” uşaq klubu gözləyir.

Bir sözlə, Qastayn çox xoşumuza gəldi! Burada bizim kimi, bir gün də keçirmək olar, bir həftə də. Adamı darıxmağa qoymayan maraqlı məşğuliyyət çoxdur: ətraf meşələri və təpələri gəzib-dolaşmaq, qızıl mədəni dəhlizlərində müalicəvi buğla nəfəs almaq, yaxud dağ yamaclarından xizəklə sürüşmək. Qastaynda hər kəs öz zövqünə görə istirahət edə bilər!

Emil Eyyubov

AZƏRTAC-ın xüsusi müxbiri

Fotolar Vitali Nəzərəliyevindir